600-lecie Bzitego
„ Stuknęło, łupnęło i już wiecie:
wieś Bzite świętuje 600 – lecie
Przez sześć wieków istnienia,
przeminęły lata i pokolenia...”
W dniu 23 czerwca 2019 roku miejscowość Bzite obchodziła 600 – lecie istnienia.
Uroczystość została objęta patronatem Honorowym Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej Andrzeja Dudy. Organizatorami jubileuszu byli Komitet Organizacyjny Obchodów 600 – lecia wsi Bzite.
Członkowie Honorowi komitetu :Pani Teresa Hałas Poseł na Sejm RP, Pani Edyta Gajowiak-Powroźnik Wójt Gminy Krasnystaw, Pan Leszek Szeniak Przewodniczący Rady Gminy,Ksiądz Franciszek Kamiński Proboszcz Parafii w Siennicy Nadolnej oraz członkowie komitetu : Marcin Sokół, Dorota Rybczyńska, Anita Sokół, Teresa Tyczyńska, Leokadia Czwórnóg, Krzysztof Pypa , Stowarzyszenie”Wspólnie dla Gminy Krasnystaw”
Współorganizatorzy: Gmina Krasnystaw, Starostwo Powiatowe w Krasnymstawie, Gminne Centrum Kultury w Krasnymstawie z/s w Siennicy Nadolnej, Rada Sołecka, Koło Gospodyń Wiejskich i Ochotnicza Straż Pożarna w Bzitem.
Uroczystość rozpoczęła Msza Św. w Kaplicy pw. Brata Alberta Chmielowskiego celebrowana przez Ks. Mateusza Batoga w oprawie muzycznej Chóru Inspirante.
Po mszy nastąpiło odsłonięcie tablicy pamiątkowej przez: Panią Teresę Hałas Posłankę na Sejm, Pana Andrzeja Leńczuka Starostę Krasnostawskiego oraz Wójt Gminy Krasnystaw Panią Edytę Gajowiak – Powroźnik., po czym Ks Mateusz Batog dokonał jej poświęcenia. P. Leszek Szeniak Przewodniczący Rady Gminy Krasnystaw odczytał duplikat listu historycznego, a Milena Ciepłowska – mieszkanka Bzitego - wiersz swojego autorstwa „ Historia w pigułce - 600 lecia wsi”, których oryginały zostały wmurowane pod tablicą pamiątkową.
Następnie udano się na plac przy dawnej szkole gdzie salwą armatnią rozpoczęto obchody 600- lecia wsi. Pani Teresa Hałas Poseł na Sejm odczytał tekst Patronatu Honorowego Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej Andrzeja Dudy oraz pismo Podsekretarza Stanu Kancelarii Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej Wojciecha Kotlarskiego.
Okolicznościowe Grawery przekazali również Sławomir Kamiński w imieniu Eurodeputowanego Pana Krzysztofa Hetmana,w imieniu Wojewody Lubelskiego Grawer przekazała Pani Monika Szumiło, w imieniu Urzędu Marszałkowskiego Pani Milena Petla, Starosta Krasnostawski- Andrzej Leńczuk oraz Przewodniczący Rady Powiatu Krasnostawskiego- P. Witold Boruczenko ,Wójt Gminy Krasnystaw- P. Edyta Gajowiak Powroźnik, P. Leszek Szeniak- Przewodniczący Rady Gminy Krasnystaw, oraz Pani Maria Kowalczyk w imieniu Stowarzyszenia „Rodzinne Gniazdo” z Małochwieja Małego.
Po części oficjalnej na plac wjechał tort okolicznościowy poprzedzony salwą armatnią.
O Historii Bzitego mówił Dr Krzysztof Kowalczyk, który następnie wspólnie z prowadzącym imprezę poprowadził quiz dla zgromadzonej publiczności.
W trakcie uroczystości rozstrzygnięty został konkurs skierowany do mieszkańców wsi Bzite na „Rogala Bzickiego”. W konkursie wzięło udział 11 uczestników.
Do oceny kulinarnych przysmaków powołana została Komisja Konkursowa w składzie:
P. Justyna Przysiężniak- Wiceprzewodnicząca Rady Powiatu, Kierownik KRUS Krasnystaw,
P. Wojciech Hus – LGD Krasnystaw Plus,
P. Krzysztof Gałan- Sekretarz Gminy Krasnystaw, która ustaliła następujący werdykt:
I miejsca zajęły:
Pani Alina Pypa i Pani Irena Kasprzak
II miejsce
Barbara Świć i Alfreda Zakrzewska
III miejsce
Jadwiga Hawryluk i Barbara Dobosz
Wszyscy uczestnicy Konkursu otrzymali pamiątkowe dyplomy i nagrody rzeczowe.
Uroczystościom towarzyszyły wystawy i prezentacje : wystawa archiwalnych fotografii, wystawa malarstwa mieszkanek wsi Ewy Gołębiowskiej, oraz Moniki Patyry, ekspozycja starego sprzętu rolniczego pana Adama Kuchty, dawnego sprzętu gospodarstwa domowego pana Romana Kasprzaka, prezentacje twórczości ludowej Pani Teresy Nowak, Teresy Bożko, Marty Dolebskiej., pokaz strażacki, malowanie buziek, dmuchany zamek, stoisko KRUS Krasnystaw, mała gastronomia
Wyłożone zostały archiwalne kroniki oraz aktualna kronika w której goście, uczestnicy Uroczystości dokonywali wpisów.
Przygotowana została również jubileuszowa publikacja zrealizowana przez Stowarzyszenie „Wspólnie dla Gminy Krasnystaw” w ramach grantu „Promocja dziedzictwa kulturowego Gminy Krasnystaw poprzez wydanie dwóch publikacji”
W części artystycznej wystąpił Chór „Inspirante” z Lublina pod kierownictwem Pani Małgorzaty Świecy, Żeńska grupa teatralna z Bzitego w przedstawieniu „Jak to drzewiej bywało” w opracowaniu Pana Andrzeja Woźniaka, Kabaret Czarny Salceson oraz KapelaFolkowa Styrta.
Imprezę zakończyła dyskoteka pod chmurką.
Uroczystość zorganizowana została ze środków”Europejskiego Funduszu Rolnego na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich w ramach przedsięwzięcia 2.5 Rozwój i Promocja lokalnych produktów lub dziedzictwa kulturowego obszaru” zadanie „ Dziedzictwo kulturowe – 600 lat istnienia miejscowości Bzite – tradycja i zwyczaje które przetrwały 600 lat” realizowanego przez Stowarzyszenie „Wspólnie dla Gminy Krasnystaw”.
Organizatorzy składają serdeczne podziękowania sponsorom i darczyńcom:
• Bank Spółdzielczy w Krasnymstawie,
• Firma ZBEOL- Tuligłowy
• Spółka BRENAL - Krupiec
• Nadleśnictwo Krasnystaw
• Przedsiębiorstwo KRAUTEX - Kol. Łopiennik Dolny,
• KRUS Krasnystaw
• Krajowa Spółka Cukrowa w Toruniu Oddział Cukrownia Krasnystaw
• Gminne Przedsiębiorstwo Gospodarki Komunalnej w Zakręciu,
• Międzyminne Składowisko Odpadów Komunalnych KRAS- EKO w Wincentowie
• Okręgowa Spółdzielnia Mleczarska w Krasnymstawie,
• Gospodarstwo Ogrodnicze w Czarnoziemi
• Sklep Spożywczo Przemysłowy w Bzitem- P. Bożena Dworuga
• KGW Bzite
• OSP Bzite
• Rada Sołecka
• Mieszkańcy wsi
• Lokalna Organizacja Turystyczna , KDK i MDK - wsparcie logistyczne
Wszystkim indywidualnym darczyńcom, którzy w jakikolwiek sposób wsparli naszą Uroczystość serdecznie dziękujemy !
Serdeczne podziękowania kierujemy w stronę naszych Patronów Medialnych: TVP3 LUBLIN,
Radio Lublin oraz Super Tydzień Chełmski
600 lat w pigułce
W krasnostawskim powiecie, na lubelskiej wyżynie,
niedaleko Krynicy, tuż przy Żulinie,
rzut beretem od Krupego
obchodzi się dzisiaj jubileusz Bzitego.
Wie o tym siostra, wie o tym i brat,
że naszej wiosce stuknęło 600 lat.
Kawał historii się tutaj rozegrało
i Bogu dzięki, że co nieco spisane zostało
w kronikach i ludzkiej pamięci.
Także możemy cofnąć się w czasie jak zaklęci.
Z roku 1419 pochodzą zapiski pierwsze,
w nich to odnajdujemy nazwę Bszyscze.
Właśnie wtedy król Polski Jagiełło Władysław
przyłączył tę miejscowość do parafii Krasnystaw.
Niegdyś wieś to szlachecka gniazdowa,
od krzewu bzu nazwa pochodzi owa,
bo gdy wiosna buchała majem
wieś stawała się bzowym gajem.
Stąd rodzina Bzickich się wywodziła,
która herb Ciołek w sercu nosiła.
Felicjusz Bzicki był swego czasu ziem tych współwłaścicielem,
lecz w XVI w. znalazły się rody z wypchanym portfelem
i w wyniku sprzedaży oraz podziałów rodzinnych
Bzite w większości przeszło do rąk innych.
Przez pewien czas do Krupego ziemie te należały,
a potem sąsiednie państwa między sobą je rozdzielały.
Najpierw byliśmy w zaborze austriackim,
potem w Księstwie Warszawskim,
a gdy przyszło nam w rosyjskim zaborze egzystować
to nie bardzo chcieliśmy się rusyfikować,
i stanowiliśmy wobec Rosjan ośrodek oporu,
broniąc katolicyzmu i polskiego honoru,
a dużą rolę w walce z Moskalami
odegrali mieszkańcy Bzitego na czele z Mazurkami,
zamożną i poważaną rodziną.
Dużo dobrego spotkało wieś za ich przyczyną.
Na początku XX wieku, podczas austriackiej okupacji
Bzite dorobiło się własnej kolejowej stacji,
której nazwę w latach 40. zmieniono
i na Żulin zastąpiono.
Kolejną ciekawostką dotyczącą okresu tego,
jest wieść, że za sprawą gospodarza Jana Wolskiego,
zaczęto prowadzić szkołę w prywatnym domu,
dając dzieciom możliwość uzyskania dyplomu.
Lecz przez następne lata ludność się zmobilizowała
i w 1912 r. szkoła do użytku oddana została.
W owym czasie Spółdzielnia Mleczarska się rozwijała
oraz Kasa Stefczyka prężnie działała
prowadzone przez właściciela folwarku Marynin, Józefa Gromadę
pod którego to nadzorem zwołano niegdyś naradę
by wybudować piętrowy Dom Ludowy
i zawiązać Koło- Klub Młodzieżowy.
Po odzyskaniu przez Polskę niepodległości
bzickie ziemie powróciły do rodzimej własności,
a w okresie międzywojennym, w chwili wolności wyczekanej
ziemie Bzitego wcieliły się do gminy Siennicy Różanej.
Jak wykazuje spis powszechny z roku 1921
wyodrębnione zostały trzy części Bzitego:
Bzite folwark, Bzite kolonia i Bzite wieś
większość gotowa w sercu Boga nieść
nie tylko w sercu, lecz i z pieśnią na ustach na ulicy,
bowiem mieszkali tutaj przeważnie katolicy.
Kilka lat później zawiązała się inicjatywa nowa
i powstała Ochotnicza Straż Ogniowa,
Spółdzielnia Mleczarska udostępniła Straży pomieszczenie,
a od władz otrzymała węże, pompę i strażackie odzienie.
Było to niewątpliwie ważne wydarzenie dla Bzitego,
gdyż na poświęceniu sztandaru gościliśmy samego Ignacego Mościckiego.
Na tę okoliczność udekorowano drogi kwiatami,
a dzieci i dorośli witali Prezydenta oklaskami.
W czasie II wojny światowej
znajdował się tutaj mały obóz pracy przymusowej,
gdzie przywożono głównie ludzi z Izbicy,
którzy byli niewolnikami podczas wojennej nawałnicy.
Warto wspomnieć, że w owym okresie na terenie Bzitego
stacjonowały oddziały typu garnizonowego,
które dzięki temu że połączyły siły
razu pewnego transport broni na stacji przechwyciły.
W 1942 roku mieszkańców Bzitego trochę zmodernizowano,
gdyż w wiosce energię elektryczną zamontowano.
I tak nieustanie coś nowego wymyślali,
np. budynek Spółdzielni Wydziałowi Oświaty przekazali,
by w nim dzieci nauczano,
i możliwość dalszego kształcenia dawano,
lecz zanim na dobre edukacja się tam rozpoczęła
ludność czynności remontowe powzięła
i w czynie społecznym budynek odnowiła,
także w 1961 roku młodzież na lekcje już chodziła.
Jak już się mieszkańcy w pracy tak rozpędzili
to w tym samym roku remizę strażacką od nowa postawili.
Następnie w latach 90. wybudowano piękną kaplicę,
która zdobi bzickie ulice,
a jej patronem jest św. Brat Albert Chmielowski,
który był niezwykle wrażliwy na ubogich troski.
Dziś już nie remiza a Wiejski Dom Kultury
zaprasza do siebie w dzień słoneczny i ponury,
gdzie skorzystać można z kafejki internetowej
lub w Izbie Pamięci nabyć wiedzy nowej.
Prężnie tu działają panie w Kole Gospodyń Wiejskich,
które są organizatorami imprez sielskich,
takich jak Andrzejki czy zabawa sylwestrowa,
bez ich udziału nie może się też obyć oprawa dożynkowa.
I Ochotnicza Straż Pożarna nadal funkcjonuje,
w przygotowywaniu wspólnych przedsięwzięć Panie asekuruje.
Jest w Bzitem też sklep dobrze zaopatrzony,
plac zabaw dla dzieci z kolorowe sprzęty wyposażony,
i busy kursują parę razy w ciągu dnia
- i tak tu sobie wszystko powolutku trwa.
Jak widać sporo się tutaj działo na przestrzeni wieków
i choć za kolejnych 600 lat nie spotkamy się tutaj znów,
niechaj każdy z nas miło zapamięta ten dzisiejszy gwar,
bo przeszłość to historia, przyszłość to tajemnica, a dzisiaj to dar.
MILENA CIEPŁOWSKA
